Leren communiceren

De Roemeense les is begonnen, en elke dag leren we wat bij. De woorden die we vaak horen, maar nog niet kenden vallen langzaam op hun plek. We pikken andere woorden op, zeggen ze na, herhalen ze soms stiekem fluisterend voor onszelf. Tussen de yoghurt en de fiets door roepen we:

“Rugzak!”

“Ghiozdan!”

“Correct!”

Het gaat steeds een beetje beter. Maar of dat automatisch betekent dat we de mensen om ons heen begrijpen? Was het maar zo makkelijk!

Spreek je in Nederland iets met iemand af, dan verklapt het tijdstip al een beetje wat je gaat doen. Twaalf uur?  Lunch. Vier uur? Borrel. Zes uur? Avondeten. Valt het ergens daarvoor, tussen of na: dan ga je alleen wat drinken. Toch? En als je dat niet helemaal zeker weet, is er nog geen man overboord want tijdens het afspreken weet je 't vaak al: “Theetje drinken?” Duidelijk! Hier werkt dat heel anders merkten we al een aantal keer.

De eerste keer spraken we met vrienden af om zes uur, in een restaurant. We spaarden onze trek en kwamen met berehonger aan in het restaurant. Klaar om de hele keuken leeg te eten. Maar onze vrienden bestelden alleen drinken. En bij het volgende rondje ook. Voorzichtig polsten we: zullen we maar bestellen? Maar zij hadden thuis al gegeten! Wat volgde was een wat ongemakkelijk blikken werpen over en weer omdat wij ongeveer op apengapen lagen en twijfelden tussen onbeleefd zelf gaan zitten eten, of vroegtijdig afdruipen. Uiteindelijk deden we ’t allebei: we aten een beetje, en gingen daarna snel naar huis om de magen echt te vullen.

De tweede keer dachten we slim te zijn. We hadden om acht uur afgesproken met mensen, ook in een restaurant, maar… we hadden vooraf gegeten thuis, want bovenstaande zou ons niet nog eens overkomen. Behalve, dat het toch gebeurde. En nu andersom. Wij hadden onze buiken vol, maar ons gezelschap moest nog eten. Nou zijn we flexibel, dus een stuk pizza paste er wel bij. Maar toch vroeg ik me af: waarom vragen we vooraf niet gewoon wat we gaan doen? Dani’s verklaring is dat je dat hier gewoon niet doet. Dit soort dingen moeten hier spontaan gaan. Net zoals de afspraak zelf. In Nederland spreek je af voor over drie weken, hier voor over een uur (of twee). Die spontaniteit maakt het leuk. En… een beetje ongemakkelijk dus.

Niet alleen privé gebeuren deze gekke kwesties. Ook in de communicatie rondom school gaat er van alles mis. Alleen al omdat alle formele zaken worden besproken via WhatsApp. Dus terwijl wij op mailtjes zaten te wachten voor vrij belangrijke informatie over de schakelklas, hadden we WhatsApp moeten installeren op ons Roemeense nummer. Want daar was alle info allang naartoe gestuurd. En toen de juf zei: “Zorg dat de kinderen thuis allemaal lekker dit boek gaan lezen”, gaf ze geen huiswerk op, maar bedoelde ze dat de kinderen een dag vrij zijn! Hoe dan?!

Gewoon een mooi herfstplaatje van Nucet.

Dat communicatie cultuurgebonden is wist ik natuurlijk wel. We maken nog vaak grapjes over hoe mijn oma, die niet in Nederland opgroeide, reageerde op de vraag van haar buurvrouw of ze koffie wilde drinken. “Ik heb zelf wel koffie”, zei m’n oma. Maar eigenlijk ontdek ik nu pas hoe wonderlijk het is dat Dani en ik elkaar wel altijd begrijpen. En dat terwijl we elkaars taal in het begin helemaal niet kenden.

Of misschien was het juist wel daarom. Wij checkten altijd even (en doen dat nog steeds), wat bedoel je nou eigenlijk? Gewoon om misverstanden te voorkomen.

Ik ben bang dat Roemeens leren communiceren honderd keer moeilijker is dan Roemeens leren praten. Voorlopig zal ik hier nog wel even de botte boer zijn die gewoon om duidelijkheid vraagt.

Want toevallig kan ik dát inmiddels wel.